ประวัติความเป็นมา

ประวัติการก่อตั้ง อ.แม่จริม จ.น่าน
ท้องที่อำเภอแม่จริมเดิม มีชื่อว่า “บ่อว้า” (ขึ้นอยู่กับแขวงนครน่าน) ซึ่งหมายความรวมถึงทุกหมู่บ้านตำบล ในท้องที่นี้ มี ตำบลหมอเมือง ตำบลหนองแดง ตำบลพงษ์ ที่ได้ชื่อว่า “บ่อว้า” เพราะในท้องที่ดังกล่าวมีลำห้วยน้ำว้าไหลผ่าน โดยตลอดพื้นที่ และมีบ่อเกลือสินเธาว์อยู่ใกล้ ลำห้วยน้ำว้า ประชาชนมักจะเอาน้ำในบ่อมาต้มจนตกตะกอน เป็นเกลือสินเธาว์ (เกลือทราย) แล้วนำไปประกอบอาหาร และแลกเปลี่ยนสินค้าที่ต้องการ     ต่อมาเมื่อปี  พ.ศ. ๒๕๐๘  นายชาญ  เวชเจริญ ( ปลัดจังหวัดน่านในขณะนั้น )  ได้ออกตรวจเยี่ยมราษฎร ในท้องที่อำเภอเมืองน่าน โดยเฉพาะในตำบลหมอเมือง ตำบลหนองแดง ตำบลพงษ์ ได้พิจารณา เห็นว่าทั้งสามตำบลนี้เป็นตำบลที่อยู่ไกลท้องที่ทุรกันดาร  และห่างไกลจากตัวจังหวัดมาก ราษฎรยากจน และมีไข้ป่าชุกชุม มีอาณาเขตติดต่อกับราชอาณาจักรลาว มีเนื้อที่รวมประมาณ  ๑,๓๒๕  ตารางกิโลเมตร  หรือประมาณ  ๘๒๘,๑๒๕ ไร่  เจ้าหน้าที่มีโอกาสตรวจเยี่ยมเยือนดูแลทุกข์สุข ของราษฎรน้อยมาก เพราะทางคมนาคมไม่สะดวก ต้องเดินด้วยเท้าในฤดูแล้ง ส่วนในฤดูฝน เจ้าหน้าที่เข้าออกไม่ได้  เพราะมีลำน้ำห้วยหลายสายขวางกั้น  ซึ่งอาจเป็นการเสียหายในด้านการปกครอง ประกอบกับหมู่บ้านดังกล่าวมีโอกาสที่จะเจริญในอนาคต เพราะราษฎรอาศัยอยู่กันหนาแน่นมาก และมีพื้นที่ทำมาหากินได้ โดยเฉพาะมีทรัพยากรทางธรรมชาติ และสินค้าพื้นเมือง พอที่จะยกระดับการครองชีพของราษฎร สามตำบลดังกล่าว นี้ให้ดียิ่งขึ้น จึงแนะนำประชุมชี้แจงร่วมกับทางอำเภอเมืองน่าน  รายงานต่อกระทรวงมหาดไทย ขอจัดตั้งที่ว่าการกิ่งอำเภอแม่จริมขึ้น ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา กระทรวงมหาดไทย ประกาศตั้งกิ่งอำเภอแม่จริม เมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม  ๒๕๑๒ ณ บ้านนาคา หมู่4 ตำบลหนองแดง  มีอาณาเขตการปกครอง ๓ ตำบล คือ ตำบลหนองแดง ตำบลหมอเมือง  และตำบลพงษ์  เหตุที่เปลี่ยนชื่อจาก “บ่อว้า” เป็น “แม่จริม” เพราะสถานที่ที่ตั้งกิ่งอำเภอแม่จริมอยู่ริมแม่น้ำแม่จริม และแม่น้ำแม่จริมนี้เป็นแม่น้ำสายเดียวที่ราษฎรทุกตำบลได้ใช้ประโยชน์ในการเพาะปลูก และอุปโภค ดังเสมือนเป็นเส้นโลหิต ของกิ่งอำเภอที่ตั้งใหม่นี้ และแม่น้ำสายนี้ไหลลงสู้น้ำว้า และลงสู่แม่น้ำน่าน ซึ่งชาวบ้านถือกันว่าถ้าตั้งชื่อแล้วย่อมเป็นสัญลักษณ์แห่งความสุขและความเจริญสืบไป ต่อมา ได้รับการยกฐานะเป็น “ อำเภอแม่จริม” เมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน ๒๕๒๐  และได้แบ่งเขตการปกครองใหม่ โดยแยกตำบลน้ำปาย และตำบลน้ำพางออกจากตำบลหมอเมือง และได้แยกตำบลแม่จริม ออกจากตำบลหนองแดง ส่วนตำบลพงษ์นั้น ได้กลับไปขึ้นในเขตปกครองของ กิ่งอำเภอสันติสุข ดังนั้นอำเภอแม่จริมจึงมีเขตการปกครอง 5 ตำบล  คือ ตำบลแม่จริม  ตำบลหนองแดง  ตำบลหมอเมือง  ตำบลน้ำปาย  และตำบลน้ำพาง ตามพระราชกฤษฎีการและพระราชกิจจานุเบกษา เล่มที่  94  ตอนที่  31  ลงวันที่  12  เมษายน  2520  โดยมีนายภักดี  ชมภูมิ่ง  ปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้ากิ่งอำเภอได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง  “รักษาการในตำแหน่งนายอำเภอแม่จริม”  ได้จัดงานเปิดป้ายอำเภอแม่จริมขึ้นในวันที่  ๒๖ – ๒๘  พฤษภาคม ๒๕๒๑ ก่อนหน้านี้ผู้รักษาการในตำแหน่งนายอำเภอ  ได้เตรียมงานพิธีเปิดป้ายไว้อย่างเรียบร้อย โดยจัดทำป้ายชื่ออำเภอขนาดมาตรฐานและ นำไปถวายต่อสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีศรีสังวาลย์  เมื่อวันที่  ๑๒  พฤษภาคม ๒๕๒๑  พระองค์เสด็จเปิดป้ายโรงเรียนที่พระราชทาน  ชื่อว่า  โรงเรียนมิตรมวลชน ๓  ตำบลหมอเมือง  เพื่อให้พระองค์ท่านทรงเจิมป้ายที่ว่าการอำเภอแม่จริมไว้เป็นที่ระลึกแล้วนำป้ายประดิษฐ์ไว้ที่หน้ามุขที่ว่าการอำเภอตราบทุกวันนี้ ที่มา http://www.photoontour.com/Images/gallery3/lampang54/lampang54/4_Doi_Phuka/map.gif การต่อสู้ป้องกันภัยคอมมิวนิสต์  อำเภอแม่จริมเป็นอำเภอชายแดน  มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวและในปี  ๒๕๑๔  พบผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์  (ผกค.)  เริ่มดำเนินการแทรกแซงการทำงานของรัฐบาลไทยและต่างชาติ  ทำให้อำเภอแม่จริมต้องประสบภัยจากลัทธิการก่อการร้าย  อำเภอแม่จริมกลายเป็นดินแดนสีชมพูและได้เกิดเหตุการณ์สำคัญ ๆ ดังต่อไปนี้ พ.ศ. ๒๕๑๘  หัวหน้าหน่วยคอมมิวนิสต์  ชื่อ นายปะริมัว  และนายคำมีวัง  พาสมัครพรรคพวกนำอาวุธเข้ามามอบตัวมอบอาวุธให้แก่ทางราชการ  ขณะเดียวกันชาวเขาเผ่าม้งก็ได้อพยพมาจากชายแดนสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว  แขวงเมืองไชยบุรี  เข้ามาอาศัยอยู่บริเวณบ้านน้ำปูน  น้ำลาน  น้ำแนะ  มาปักหลักอาศัยอยู่ข้างถนนประมาณ  ๗๐,๐๐๐ – ๘,๐๐๐  คน  องค์การสหประชาชาติจึงได้จัดตั้งศูนย์อพยพขึ้นที่ศูนย์สบตวง  อยู่ในพื้นที่ตำบลหนองแดง  อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอ ๔ กิโลเมตร อยู่บนดอยสบตวง    ใน  พ.ศ. ๒๕๒๐  คอมมิวนิสต์กลุ่มหนึ่งได้เข้าโจมตีฐาน   ตชด.  บ้านน้ำปูน  น้ำพาง  มีการต่อสู้กันอย่างดุเดือด  มีการบาดเจ็บและเสียชีวิตหลายคน  ประชาชนที่ช่วยสู้รบและเสียชีวิต  ระหว่างการต่อสู้  ๒  คน  ได้แก่  นายสนิท  นันใจ และนายวิเชียร  เขื่อนจักร  นอกจากนั้นได้พาประชาชนและจับอาสาสมัครรักษาดินแดนจากฐานน้ำพาง  ส่วนหนึ่งไปกักขังหน่วงเหนี่ยวไว้ในป่า ยุยงให้ร้ายการปฏิบัติงานของรัฐบาลและ ข้าราชการเป็นเวลาครึ่งวันแล้วจึงปล่อยกลับมา  หลังจากนั้นฝ่ายรัฐบาลจึงได้ต่อสู้ยึดพื้นที่คืนในสมัยนายภักดี  ชมภูมิ่งเป็นนายอำเภอ     คอมมิวนิสต์  อีกกลุ่มหนึ่งได้โจมตีฐานอาสาสมัครรักษาดินแดนที่ประจำอยู่บ้านตอง  ทหารไทยจากฐานบ้านแคว้ง  พร้อมด้วยกำลังจากอำเภอแม่จริมโดยการนำของนายอำเภอ ภักดี  ชมภูมิ่ง  จะเข้าไปช่วยเหลือ  ระหว่างการเดินทางถูกคอมมิวนิสต์ซุ่มโจมตีทหารที่ห้วยน้ำรินเสียชีวิต  จำนวน  21  คน  ปัจจุบันได้มีการสร้างศาลผี  (ศาลา)  ไว้เป็นอนุสรณ์ ตั้งอยู่ข้างถนน หมู่บ้านฝาย ตำบลแม่จริม     สภาพภูมิศาสตร์  ที่ตั้ง  และอาณาเขตติดต่อ                 อำเภอแม่จริม  ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัดน่าน  อยู่ห่างจากจังหวัดน่านประมาณ ๓๘  กิโลเมตร เส้นทางหลวง หมายเลข ๑๑๖๘ และอยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร ๗๐๖ กิโลเมตร  พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าและภูเขาสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางเฉลี่ยประมาณ ๖๕๐ เมตร เป็นอำเภอที่อยู่ติดชายแดนประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว อาณาเขต ทิศเหนือ      :       ติดต่อกับอำเภอสันติสุขและอำเภอบ่อเกลือ  จังหวัดน่าน  ทิศใต้       :       ติดต่อกับอำเภอเวียงสา  จังหวัดน่านและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว  ทิศตะวันออก  :   ติดต่อกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว  ทิศตะวันตก   :    ติดต่อกับอำเภอภูเพียง  จังหวัดน่าน                                                                              ที่มา http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/469/15469/images/02668_001.gif                                 ที่มาของข้อมูล : http://province.m-culture.go.th/nan/file/amphur/rim/01rim.html